Deprem, önceden önlenebilir bir doğal afet olmasa da deprem sonrası oluşması mümkün mal ve can kaybını önlemek için alınacak tedbirlerin çok etkili olduğu açık bir gerçek. Deprem sonrası oluşabilecek maddi hasarlara karşı evleri güvence altına alan ve Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından teminat verilen Zorunlu Deprem Sigortası’nın zorunlu hale getirilmesi ise bu kapsamda atılmış ilk adımlardan bir tanesi.
1999 yılında Marmara Bölgesi’nde üst üste yaşanan depremlerin nüfus ve sanayi yoğunluğu yüksek olan bölgelerde olması, görülen can ve mal kayıplarının da yüksek olmasına neden olmuştu. Erken dönemde bölgesel olarak deprem riskinin tespitine uygun planlamaların yapılması bu gibi olumsuz sonuçları minimuma indirmekte fayda sağlayabilir. Günümüzde, teknolojik gelişmelerin de sunduğu katkıyla artık bu alanlarda daha doğru adımlar atılabilir. Peki neler yapmamız gerekiyor?
Türkiye Deprem Tehlike Haritası
Deprem haberlerini duyduğumuzda aklımızı kurcalayan “Acaba evim ya da günlük yaşamımda yoğun bir şekilde vakit geçirdiğim bölgeler deprem açısından ne kadar tehlikeli?” sorusu, aslında belirli tedbirleri daha hızlı almamız konusunda bizi harekete geçirebilir. Bu soruya cevap ararken belki akla ilk olarak Türkiye Deprem Tehlike Haritası gelecektir. AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı tarafından yenilenen versiyonu 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe giren Türkiye Deprem Tehlike Haritası, “en büyük yer ivmesi değerleri” baz alınarak hazırlanmıştı.
AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı’nın web sitesi üzerinden ulaşılabilen Türkiye Deprem Tehlike Haritası, ülkemizdeki fay hatlarının ne kadar etkin olduğunu gösterirken, aynı zamanda deprem tehlikesinin bölgesel olarak dağılımına dair fikir edinmeye de katkı sunuyor.
Mahalle deprem risk değerlendirmesi yapılmasına imkân tanıyan “Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması”na yine AFAD’ın web sitesinden ulaşılabiliyor. Ancak, sorumuza aradığımız cevabı daha net bulmamızı sağlayacak yeni bir adım yine AFAD tarafından atılmıştı. e-Devlet üzerinden deprem tehlike değeri sorgulama hizmetini devreye sokan AFAD’ın resmi twitter hesabından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verilmişti:
“Bulunduğunuz yerin deprem tehlike değerini biliyor musunuz? https://tdth.afad.gov.tr adresinden koordinat ve adres bilgilerinizi girerek, yaşadığınız yerin deprem tehlike değerini öğrenebilirsiniz.”
Yaşadığınız yerin deprem tehlike değerini öğrenmek için birkaç dakikanızı ayırmanız yeterli! Ancak kısa bir hatırlatma yapalım. Google Haritalar’a enlem ve boylam koordinatları girilip adres bulunabiliyorken, aynı zamanda bulunulan konumun enlem ve boylamını öğrenmek de mümkün. Seçilen konum sonrası arama kutusundan öğrenilebilecek koordinatlar, deprem tehlike değeri sorgulama işlemi yapılırken doğru bilgi alınmasının ön koşulu. Deprem tehlike değeri sorgulaması ardından ise artık tedbirleri alma zamanı!
Uzmanlar Ne Diyor?
Türkiye Deprem Tehlike Haritası’nın yenilendiği dönemde Anadolu Ajansı aracılığıyla değerlendirmelerini paylaşan Gazi Üniversitesi Deprem Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Uzmanı Doç. Dr. Bülent Özmen, bazı illerin tehlikesinin düşüp, bazılarınınkinin arttığını söylemişti. Yeni deprem haritasına bakıldığında Türkiye yüzölçümünün yüzde 18’inin 1’inci derece deprem tehlikesi altında olduğuna ve nüfusunun yüzde 27’sinin bu bölgede yaşadığına dikkat çeken Özmen’in sözleri, aslında zaman içinde değişiklikler olsa da ülkemizin deprem konusunda ne kadar riskli bir konumda olduğunun değişmezliğini de hatırlatıyor:
“1996 resmi deprem bölgeleri haritasında 1’inci derece deprem bölgesi içinde ve en tehlikeli illerden biri olarak gösterilen Kırşehir, yeni haritanın yürürlüğe girmesiyle deprem tehlikesi açısından en tehlikesiz illerden biri haline geldi. Haritaya göre Çanakkale, Muğla, Adana, Antalya, Eskişehir, Malatya gibi birçok ilin deprem tehlikesi düştü, Trabzon, Rize, Elazığ, Erzurum ve Aksaray gibi illerin deprem tehlikesi yükseldi. Yeni deprem haritasına göre Türkiye yüzölçümünün yüzde 18’i 1’inci derece deprem tehlikesi altında ve nüfusunun yüzde 27’si bu bölgede yaşıyor.”
Özmen’in dikkat çektiği bir diğer konu ise rapor halinde bir çıktının elde edilebilmesiydi:
“Ayrıca ‘birinci-ikinci derece deprem bölgesi’ ifadeleri ortadan kalktı. Artık her yerleşim biriminin, mahallenin hatta binanın deprem tehlikesi koordinat bazında e-Devlet şifresiyle Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının web sayfasından öğreniliyor. Bu sayede bulunulan yerin, bölgenin deprem tehlikesiyle ilgili çok farklı şekilde sorgulamalar yapılabiliyor, istenirse bunlar harita üzerinde gösterilerek rapor halinde çıktısı alınabiliyor”
https://tdth.afad.gov.tr websitesi üzerinden sunulan deprem tehlike değeri sorgulama imkanı, belirlenen konuma ait olan değer nasıl çıkarsa çıksın her zaman gerekli tüm önlemlerin alınmasını teşvik etmeli. Unutmayalım, Türkiye bir deprem ülkesi ve bu sebeple deprem tehlike değerinin bölgeler bazında uzun süre stabil kalması da beklenmemeli.
Deprem Öncesi Alınması Gereken Tedbirler
- Deprem çantası hayat kurtarır! İlk yardım araç ve gereçlerinin, pil ile çalışan bir radyo ve el fenerinin, yedek pil ve kuru gıdalardan oluşan bir deprem çantası yaratmalısınız. Ayrıca evinizde her zaman bir yangın söndürücü de yer almalıdır.
- İlk yardım öğrenmelisiniz. Birçok Halk Eğitim Merkezi, ilk yardım konusunda ücretsiz bir şekilde destek sağlamaktadır.
- Deprem sonrası planı oluşturdunuz mu? Deprem sonrası aileniz ile nerede buluşacaksınız? Afet sonrası planlama yapmak deprem öncesi alınması gereken tedbirler arasında ilk sıralarda yer alır.
- Deprem sırasında düşeceğini göz önünde bulundurduğunuz özellikle ağır eşyaları raflara koymamalısınız.
- Ağır mobilyaları, dolapları ve aletleri duvarlara veya zemine sabitlemelisiniz.
- Okulunuzda veya iş yerinizdeki deprem planını biliyor musunuz? Deprem öncesi alınması gereken tedbirlerden bir tanesi de okul veya iş yerinizdeki deprem planını öğrenmek.
Depremin getireceği hasarlardan en az zararla kurtulmak için deprem sigortasını tercih edebilirsiniz. Hemen ÖzserNeo güvencesiyle teklif alabilmeniz mümkün.
