Bireysel emeklilik sigortası ya da bireysel emeklilik sistemi daha konforlu bir emeklilik hayatı yaşamak için ek bir gelir elde etmeyi sağlayan özel bir sistemdir. Emeklilik dönemi için ek gelir sağlanması, bireysel emeklilik sisteminin birincil amacıdır. Böylelikle emekli olduktan sonra da yaşam standartları çalışma döneminden farksız bir şekilde devam edebilir. Bireysel emeklilik sigortası, aktif olarak çalışma hayatı sona erdikten sonra refah düzeyinin korunmasına hatta daha da artmasına yardımcı olur. Bireysel emeklilik sigortasında uzmanlar tarafından değerlendirilen ve yönlendirilen fonlar tercih edilir. Çalışanların birikimleri doğrultusunda seçmeye karar verdiği bu fonlar, tasarruf edilmesi ve birikimlere devam edilmesi için bazı avantajlar ve seçenekler sunar.
Bireysel Emeklilik Sigortasının Amaçları Nelerdir?
Bireysel emeklilik sigortasının amaçlarına baktığınız zaman hem kişi bazlı hem de devlet bazlı bazı amaçlar karşınıza çıkar. Bununla beraber bu sistemin ilk ve belki de en önemli amacı bireylerin emeklilik dönemiyle alakalıdır. Dünyanın pek çok farklı yerinde olduğu gibi ülkemizde de emeklilik dönemi her zaman rahat geçmeyebilir. Bu nedenle çalışanların geleceğini garanti altına almasını, ek bir gelir ödemesi ile beraber refah seviyesini artırmasını amaçlayan bireysel emeklilik sigortası, kişilerin aktif çalışma hayatında yaptığı birikimlerle beraber bu amaçlarına ulaşır. Aynı zamanda devlet açısından da bu sistemin birden fazla amacı vardır.
Örneğin, ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratmak ve istihdamı artırmak gibi ekonomik meselelerle başa çıkmak için bireysel emeklilik sistemi önemli bir yere sahiptir. Devlet, bireysel emeklilik sigortası için bireylere katkıda bulunarak ekonomik kalkınmaya faydalı olmayı hedeflemektedir. Devlet tarafından sağlanan bu ek katkı payları ile beraber çalışanların bireysel emeklilik sistemine daha fazla katılım göstermesi ve dolayısıyla daha fazla istihdam yaratılması amaçlanmıştır.
Bireysel Emeklilik Sigortası Nasıl İşler?
Bireysel emeklilik sistemi kısaca çalışanların birikimlerinin toplanması, değerlendirilmesinin sağlanması ve son olarak emeklilik döneminde toplu bir para ödenmesi ya da maaşa bağlanması süreçlerini kapsar. Kişinin kendi tercih ettiği, kendisine en rahat gelen ve en az riske sahip yatırım fonlarında, bireysel emeklilik için ödediği katkı payları değerlendirilir. Bireysel emeklilik sigortasının tamamlanabilmesi için 10 yıl süresince bireysel emeklilik sisteminde devam etmek ve 56 yaşını bitirip emekliliğe hak kazanmak gereklidir. Emeklilik hakkı elde edildikten sonra bireysel emeklilik fonuna yapılmış birikimler isteğe bağlı olarak toplu ödeme ya da maaş seçenekleri ile emeklilere ödenir.
Tüm bunlara ek olarak bir süredir bireysel emeklilik sistemine devlet katkısı da dahil oldu. 1 Ocak 2013 tarihinden bu yana uygulanmaya başlayan kararla bireysel emeklilik sisteminde başka bir yatırım aracına gerek duyulmadan devlet katkısı uygulanmaya başlandı. Bu katkı payına göre çalışanların bireysel emeklilik sistemine yatırdığı her katkı payı tutarının %25’i kadar olacak şekilde bir ek tutar da yapılan sözleşmeye bağlı olarak devlet tarafından ödeniyordu. Devlet tarafından ödenen bu ek tutar bu senenin başında yayımlanan bir kararla %30 olarak değiştirildi. 22 Ocak 2022 tarihinde 31727 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7351 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile beraber bu değişiklik kabul edildi.
Bireysel emeklilik sisteminde 10 yıl devam edilmesi ve katkı paylarının ödemesinin devam etmesi durumunda 56 yaşını bitirip emekli olmuş kişiler bireysel emeklilik sigortasını da almaya hak kazanmış olur. Ancak belirtilen 10 yıllık süre tamamlanmadan ya da 56 yaş şartı sağlanmadan yapılan sözleşmeden vazgeçilmesi durumunda kişilerin hesabında yaptığı tüm birikimi alamama olasılığı da vardır. Kişilerin sebebi ne olursa olsun bireysel emeklilik sisteminden ayrılması durumunda devletten alınan katkı paylarının oranı da değişir. Örnek olarak bireysel emeklilik sisteminde 3 yılı dolmamış bir kişi sistemden ayrıldığı takdirde devletin ödediği katkı payından gelecek bir gelire sahip olamaz. Sistemde 3 yıl dolduktan sonra ise devletin katkı payı oranları belirlenmiştir. 3-6 yıl arasında devlet katkı payının %15’i, 6-10 yıl arasında devlet katkı payının %35’i, 10. yılın sonunda devlet katkı payının %60’ı ve son olarak bireysel emeklilik sisteminde 10 yıllık süre tamamlandığında ise devlet katkı payının tümü alınabilir.
Bireysel Emeklilik Sistemi Avantajları Nelerdir?
Bireysel emeklilik sigortasının çalışanlara ve daha sonrasında emeklilere sağladığı avantajlara bakılacak olursa ilk ve belki de en önemli olarak devlet katkısını söylemek gerekir. Devlet katkısı ile beraber yatırılan katkı paylarının yaklaşık %30’u devlet katkısı ile beraber ek olarak emeklilik hesabına yatırılır. Örneğin, 100 TL’lik katkı payı yatıran bir katılımcı, devlet tarafından yatırılan 30 TL ek katkı payını da hesabında görecektir. Bu durum, hem çalışanları bireysel emeklilik sigortası yapmaya teşvik etmesi hem de birikimlerin daha hızlı ilerlemesi açısından önemlidir.
Bu sistemin avantajlarına bakıldığı zaman ikinci olarak kişilere yatırım disiplini kazandırması karşınıza çıkar. Emeklilik döneminde ek bir maaş ödemesine sahip olmak ve hayat standartlarını, refah seviyesini korumak amacıyla yapılan bireysel emeklilik sigortası uzun vadeli birikim yapılması açısından bireylere yatırım alanında bir disiplin kazandırır. Bireysel emeklilik sistemi ile beraber 3 aylık, 6 aylık hatta yıllık olarak katkı payları yatırılabilir. Bu yatırılan paylar emeklilik dönemi başlayıncaya kadar birikir. Bu duruma ek olarak kişilerin yaşayabileceği mali bir sıkıntı, nakit ihtiyacı gibi durumlarda katkı paylarının ödemesine bir süre ara verilebilir. Bununla beraber benzer bir durumda, yeniden birikimlere başlamak için katkı payının miktarı yeniden düzenlenebilir. Böylelikle çalışanlar mali durumuna göre ayarladığı bir miktar katkı payını ödemeye devam edebilir.
Bireysel sağlık sigortasının başka bir avantajı olarak da Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bir destekleyici mekanizması olduğunu söylemek gerekir. Çalışma hayatı boyunca birikim yapmak isteyen kişiler, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ya da SSK’lı olması fark etmeksizin birikim yapabilirler. Bu noktada bireysel emeklilik sigortası, çalışanların kendi sigortalarından ayrı bir durum değil aksine kendi emekliliklerini destekleyecek bir mekanizmadır. Bireysel emeklilik sistemi ile beraber çalışanların emekli olduktan sonra Bağ-Kur, Emekli Sandığı ya da SSK’dan aldıkları emekli maaşlarından hiçbir kesinti olmaz aksine bireysel emeklilik sigortasından da alacakları ek maaş ödemeleri ile beraber daha rahat bir emeklilik yaşarlar. Bu sistemin avantajlarına bakıldığı zaman karşınıza son olarak profesyonel olarak yönetilen fonlar ve farklı yatırım araçları çıkar. Bireysel emeklilik sisteminde katkı paylarının yatırıldığı ve değerlendirildiği bazı yatırım fonları bulunur. Emeklilik için kullanılan bu yatırım fonları aslında finans piyasaları göz önüne alındığında pek çok farklı menkul kıymete daha yatırım yapan fonlardır. Bu nedenle alanında uzman kişiler tarafından yönetilen bu fonlar, çalışanların birikim yaparkenki ihtiyaçlarına ve bu birikimlerden gelecek beklentilerine göre ayarlanır. Bireysel emeklilik sigortası başlarken yapılan bir sözleşme dahilinde çalışanlar yatırım yapacakları fonları seçebilir. Seçilen bu fonlar profesyonel fon yöneticileri tarafından idare edilir ve değerlendirilir. Bunlara ek olarak birikim yapılırken birden fazla farklı emeklilik fonu tercih edilebilir. Bireysel emeklilik sigortası ile ilgili tüm detaylı bilgileri ÖzserNeo’dan edinebilirsiniz.
